Upaya - Umiejętne środki

• Kwiecień 19, 2024

Sanskryckie słowo „upaya” jest zwykle tłumaczone jako „zręczne środki”, „celowe środki” lub „zręczne metody” i jest centralną koncepcją buddyzmu mahajany, która obejmuje zarówno tradycję zen, jak i tybetańską. Upaya odnosi się do praktyk, rytuałów, nauk, a nawet metod nauczania, które są uważane za środek do osiągnięcia celu - środek do oświecenia - dla konkretnego ucznia lub grupy uczniów. Są rozważane tymczasowy lub korzystny prawdy, a nie sama ostateczna prawda, na drodze do oświecenia.

Sutra Lotosu, często uważana za definiujący tekst buddyzmu mahajany, szczegółowo omawia upaya, w tym dobrze znaną historię Buddy o „białym kłamstwie”. W tej historii Budda opowiada o bogatym mężczyźnie z dużym domem i wielu młodych synach. W domu zaczyna się pożar, a mężczyzna desperacko chce wydostać wszystkich synów i personel z domu tak szybko, jak to możliwe, nie wywołując chaosu. Mówi każdemu synowi, że ich ulubiona zabawka jest na zewnątrz i że muszą się spieszyć, aby ją zdobyć. Wszystkie wychodzą bezpiecznie.

Nauczanie Buddy w tej historii mówi, że ojciec mówi swoim synom, że na zewnątrz znajdują się zabawki, w tym przypadku jest upaya, czyli zręcznymi środkami, a właściwie formą współczucia, ponieważ ratuje dzieci przed cierpieniem, a nawet śmiercią. Podobnie metody nauczyciela oraz praktyki lub rytuały stosowane przez niektóre tradycje, nawet jeśli są niekonwencjonalne, mogą być umiejętnymi środkami, jeśli skutecznie prowadzą kogoś od złudzenia do oświecenia, a zatem są zakorzenione we współczuciu. Wartość nauczania lub praktyki wynika z ich skuteczności i jest kontekstowa, a nie postrzegana w kategoriach uniwersalnych.

Ta idea upaya jest często używana do wyjaśnienia historii „szalonej mądrości”, które pojawiają się zarówno w tradycji tybetańskiej, jak i zen, w których nauczyciele wydają się angażować w ekscentryczne i sprzeczne zachowania, ale ostatecznie prowadzą swoich uczniów do wielkich przebudzeń. Ezoteryczne nauki buddyzmu wadżrajany są również uważane za zręczne środki - rytuały, mantry, praktyki energetyczne i inne metody, które różnią się od innych gałęzi buddyzmu, są uważane za sposoby wykorzystania aspektów i energii codziennej egzystencji jako zręcznych środków do osiągnięcia oświecenia.

Inne zrozumienie upaya jest zakorzenione w metaforze „pustej pięści” - idei, że nauczyciel trzyma pustą pięść i mówi każdemu uczniowi, że jego ulubioną rzeczą jest pięść, tak jak może to zrobić rodzic, próbując zwabić dziecko . Chodzi o to, że chociaż każdy może myśleć, że chcemy oświecenia - wolności od cierpienia - natura istnienia i nasze ego przywiązują nas do starych wzorców przywiązania. Aby je przezwyciężyć, musimy najpierw zaangażować ich poprzez pragnienie szczęścia, mocy, miłości, szacunku - cokolwiek motywuje nas osobiście. Z czasem dojdziemy do głębszego zrozumienia i wykroczymy poza takie motywacje.

Umiejętne środki w zakresie nauczania oznaczają wiedzę, które praktyki i nauki są odpowiednie dla danego ucznia. Umiejętne środki dla indywidualnego praktyka oznaczają wiedzieć, które praktyki, spośród tych, których nas nauczono, odnoszą się do której z naszych sytuacji życiowych. W obu przypadkach upaya sugeruje, że ścieżka do oświecenia jest wysoce indywidualna i kontekstowa, a buddyzm jest bardzo płynną tradycją. Każdy z nas może i powinien przetwarzać różne nauki i praktyki w różnym czasie. Upaya usuwa również wiatr z dyskusji przekrojowej lub krzyżowej na temat tego, które praktyki lub nauki są ważne, a które nie, ponieważ ważność praktyki opiera się na jej skuteczności dla nawet jednej osoby, a nie na twierdzeniu o uniwersalnej prawdzie.

Stosowanie upaya w naszym codziennym życiu wymaga dużej uczciwości. Jeśli na przykład napotkamy sytuację, w której się gniewamy, musimy zastosować wobec siebie zręczne środki, aby mądrze i produktywnie poradzić sobie z sytuacją. Jeśli znajdujemy się w sytuacji, w której musimy przekazać komuś coś, co może być dla niego bolesne, stosujemy zręczne środki do naszej metody i sposobu rozmowy z nimi. W obu przypadkach musimy być w stanie odłożyć na bok nasze pragnienie działania impulsywnego - musimy zastosować pewną samoświadomość w naszym procesie.

Oczywiście idea upayi może być nadużywana przez nauczyciela lub nasze ego. Nieetyczny nauczyciel mógłby użyć idei upaya, aby nalegać na kontrowersyjne praktyki lub nauki, które są odpowiednie, gdy faktycznie są one środkiem kontroli lub nadużycia. Na poziomie indywidualnym możemy przekonać się, że nie potrzebujemy pewnej praktyki lub nauczania, lub że inna, którą uważamy za bardziej przyjemną, jest właściwa, podczas gdy w rzeczywistości jesteśmy po prostu pobłażliwi lub unikamy trudnych aspektów dotyczących nas samych. Z tego powodu, w wielu naukach buddyjskich mahajany, upaya jest często łączona z „prajną”, co oznacza mądrość i „karuna”, co oznacza współczucie (w buddyzmie czystej ziemi, upaya, prajna i karuna nazywane są Trzema Bramami Wyzwolenia.) Upaya zakorzenione w mądrości i współczuciu prowadzą nas do oświecenia.

Aby dowiedzieć się więcej o Sutrze Lotosu, w tym cały rozdział o zręcznych środkach, wypróbuj mnicha Zen i nauczyciela Thicha Nhat Hanha Spokojna akcja, otwarte serce:



Lub, dla niektórych przykładów tybetańskich opowieści o „szalonej mądrości”, wraz z piękną współczesną grafiką Thangka, spróbuj:

Instrukcje Wideo: Parowanie, lęgi, odchów i trenowanie gołębi wg Macieja Włudzika (Kwiecień 2024).